Łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata) to gatunek grzybów halucynogennych. Powszechnie znana jest także w Wielkiej Brytanii jako Magic Mushroom, a w USA jako Liberty Cap.

Gdzie rośnie łysiczka lancetowata – naturalne środowisko występowania

Psilocybe semilanceata występuje w Ameryce Północnej, Południowej, Chile, Australii i Nowej Zelandii. W Europie łysiczka lancetowata występuje w Polsce, Austrii, Belgii, Bułgarii, na Wyspach Normandzkich, Czechach, Danii, Estonii, na Wyspach Owczych, Finlandii, Francji, Niemczech, na Węgrzech, Irlandii, Włoszech, Litwie, Holandii, Norwegii, Rosji, Słowacji, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Anglii.

Grzyby kojarzą nam się z lasem iglastym lub liściastym, jednak łysiczki lancetowatej najlepiej szukać gdzie indziej. Pojawia się jesienią na użytkach zielonych, np. mchach. Ten halucynogenny grzyb najczęściej występuje na łąkach, pastwiskach, polanach i terenach podmokłych. Łysiczki lancetowate mogą pojawić się w miejscach wypasu krów i owiec.

Cechą łysiczki lancetowatej jest występowanie w terenach, w których jest ciepło i wilgotno. W Polsce łysiczka pojawia się od sierpnia do października.

Jak rozpoznać łysiczkę lancetowatą 

Przejdźmy do opisu, jak wygląda łysiczka lancetowata. Kapelusze o średnicy od 0,5 do 2 cm mają prążki, które stają się bardziej wyraźne wraz z wiekiem i przy suchej pogodzie. 

Oliwkowo-szare blaszki zmieniają kolor na purpurowo-czarny w miarę dojrzewania zarodników.

Smukły, kremowy, cienki trzon łysiczki jest włóknisty, zwykle falisty i czasami zabarwiony na niebiesko w kierunku podstawy. Jego średnica wynosi od 2 do 3 mm, wysokość od 4 do 10 cm (w niektórych przypadkach nawet do 15 cm). Zazwyczaj zakrzywia się i wygina, rzadko jest prosty. Jest pusty w środku.

Kapelusz łysiczki zmienia kolor w zależności od tego, ile wilgoci zatrzymuje. W wilgotnych warunkach kolor będzie żółtawo-brązowy. Ma kleistą warstwę, którą można usunąć. Po wyschnięciu kolor znika z grzyba. Dzwonkowaty (stożkowaty) kapelusz zachowuje podobny kształt podczas tych zmian. Ma prążkowane oznaczenia z charakterystycznym małym sutkiem na samym szczycie.

Ten gatunek łatwo pomylić z innymi grzybami. Charakterystyczną cechą łysiczki lancetowatej jest to, że owocniki podczas zbierania brudzą ręce na niebiesko. To wskazuje na obecność substancji psychodelicznej, czyli psylocybiny.

Łysiczka bardzo często jest mylona z kołpaczkami, które są podobne i rosną w tych samych miejscach (przede wszystkim na łąkach). Kołpaczki w wielu przypadkach rosną tuż obok łysiczek. Warto wiedzieć, jakie są różnice w charakterystyce obu grzybów:

• Trzon – w przypadku łysiczki jest elastyczny, a u kołpaczka – prosty i łamliwy
• Blaszki – u łysiczki mają ciemniejszą barwę
• Kapelusz – w przypadku łysiczki ma on ostry wierzchołek
• Wielkość – kołpaczki mogą osiągać większe rozmiary

Historia łysiczki lancetowatej

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany w 1838 roku przez wielkiego szwedzkiego mykologa Eliasa Magnusa Friesa. Nazwał go Agaricus semilanceatus (większość grzybów skrzelowych została początkowo włączona do rodzaju Agaricus). W 1871 niemiecki mykolog Paul Kummer przeniósł ten gatunek do rodzaju Psilocybe, zmieniając jego nazwę na Psilocybe semilanceata. Etymologia tej nazwy opiera się na cechach fizycznych: nazwa tego rodzaju Psilocybe oznacza „gładką głowę”, podczas gdy semilanceata oznacza „w kształcie połowy włóczni”.

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1987. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kołpaczek lancetowaty, cierniówka (bedłka) lancetowata.

Magiczne grzyby były używane od ponad 10 000 lat w różnych duchowych i medycznych rytuałach ze względu na ich zdolność do zmiany świadomości i wywoływania mistycznych doświadczeń.

Łysiczka lancetowata – efekty działania

Psylocybina zawarta w grzybach psylocybinowych, odpowiada za właściwości psychoaktywne. Składnik ten powoduje halucynacje, dlatego łysiczkę lancetowatą najlepiej traktować z ostrożnością. Wzrost, waga i metabolizm wpływają na to, jak dana osoba może się czuć po spożyciu grzybów halucynogennych. W innej części możecie przeczytać o dawkowaniu grzybów psylocybinowych. Warto wiedzieć, że podane przeze mnie dawki w przypadku spożycia łysiczki lancetowatej są o połowę niższe.

Oto jakie efekty może wywołać spożywanie łysiczki lancetowatej:

• Euforia i poczucie jedności z otoczeniem
• Duchowe przebudzenie i transcendencja
• Gwałtowne zmiany lub wahania nastroju
• Rosnące poczucie oderwania od obecnej rzeczywistości lub poczucie, że nie jest ona w pełni realna
• Poczucie połączenia, ale oderwania od przedmiotów i otoczenia, znane również jako depersonalizacja
• Zniekształcone lub nieregularne wzorce myślowe
• Zniekształcone, zmienione lub wzmocnione wizualizacje, takie jak niezwykle żywe kolory i aureole światła wokół ludzi lub rzeczy
• Zaburzenia postrzegania i percepcji

Właściwości lecznicze łysiczki lancetowatej

W ostatnich latach pojawiło się wiele badań sugerujących, że leki psychodeliczne mogą pomóc ludziom w radzeniu sobie z chorobami psychicznymi, takimi jak depresja, lęk, przewlekły ból, a nawet zaburzenia odżywiania. Psylocybina, aktywny składnik grzybów psylocybinowych, okazała się także obiecująca w badaniach, w przypadku leczenia uzależnień od alkoholu i narkotyków, a także nikotyny. 

Prawo dotyczące zbierania i posiadania łysiczki lancetowatej

Posiadanie całego świeżego lub suszonego przygotowanego materiału Psilocybe nie jest legalne w Polsce.

Polskie Prawo sankcjonuje używanie i posiadanie każdej ilości narkotyków (Ustawa o Przeciwdziałaniu Narkomanii). Prokurator ma jednak możliwość umorzyć postępowanie „przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa (art 62.a UoPN), w przypadku posiadania nieznacznej ilości narkotyków na własny użytek”.

Źródła:

1. Spokój w głowie. (2023). Łysiczka lancetowata – wszystko, co musisz o niej wiedzieć! Z linku: https://spokojwglowie.pl/lysiczka-lancetowata/
2. Wikipedia. Łysiczka lancetowata. Z linku: https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ysiczka_lancetowata
3. SIN. Psylocybina (grzyby psylocybinowe). Z linku: https://sin.org.pl/substancje/psylocybina/